Na haar studies Psychologie kwam Sarah Verlinden (39) bij het Rode Kruis terecht. Ze ontwikkelde mee de Houvast-app, om eerste hulp bij psychologische problemen te bieden. Een project dat op amper 5 maanden tijd uitgerold werd en een heus succes bleek. ‘De steun van mensen rondom kan veel betekenen en dat wordt vaak onderschat.’
Wil je net zoals Sarah Verlinden Psychologie studeren? Ontdek dan snel de opleiding! Heb je vragen voor Sarah na het lezen van dit artikel? Of ben je gebeten door haar profiel? Contacteer haar dan zeker via LinkedIn.
Hoe kwam je erbij om Psychologie te studeren aan de VUB?
‘Ik ging pas Psychologie studeren toen ik 25 jaar was. Voordien volgde ik een bachelor Sociale Readaptatiewetenschappen en werkte ik in een jeugddienst. Maar al snel voelde ik dat ik meer uitdaging zocht. Het menselijke brein en de psychologische ontwikkeling fascineerden me al langer. Ik wilde mensen helpen om hun weg te vinden in de maatschappij en in het leven. Via een verkort programma ging ik Klinische Psychologie studeren en verdiepte ik me zo in de persoonlijke en sociale ontwikkeling van mensen.’
Is er een moment uit je studententijd dat zal je nooit vergeten?
‘Aan de blokperiodes heb ik nog steeds zeer positieve herinneringen. Ik vond dit enerzijds stresserend, maar ook rustgevend en fijn. Hoewel ik tijdens mijn studies Psychologie altijd gewerkt heb, moest ik tijdens mijn examens maar twee dingen doen als student: studeren en werken. Tegen al de rest kon ik vol vertrouwen ‘neen’ zeggen. Ik genoot ervan dat ik dan tijd had om op bepaalde dingen dieper in te gaan. Er heerste een positieve stress, die examens gaven adrenaline.’
Welke job combineerde je met je studies Psychologie en hoe haalbaar was dit?
‘Ik werkte tijdens mijn studies Psychologie in het psychiatrisch ziekenhuis van Kortenberg. Eerst als avondwake kinderpsychiatrie en nadien ook als nachtwake. Ik schreef er een deel van mijn papers en masterproef ‘s nachts. Het was een boeiende ervaring omdat ik door de praktijk te ervaren leerstof concreet kon maken. Het werd tastbaar.’
‘De combinatie was niet evident, maar wel verrijkend. Dit was ook de tweede keer dat ik studeerde en die meer zorgeloze studententijd had ik daarvoor al beleefd. Ik was heel gedreven om mijn doel te bereiken en hiervoor een deel van mijn leven tijdelijk aan de kant te zetten. Mijn duidelijke doelstellingen hielpen mij deze studies, gecombineerd met een job, tot een goed einde te brengen.’
Tips & Tricks
De studiekeuze: ‘Ga spreken met mensen die de studierichting volgden of actief in het veld zijn’
'Voor ik aan Psychologie begon, polste ik bij enkele psychologen. Er is een verschil tussen iets te studeren en erin te werken, een proces dat je ook tijdens je studententijd doormaakt. Aan het begin van je studies is alles nog redelijk abstract en naarmate de tijd vordert ga je de verschillende elementen meer ontdekken en hier je weg in zoeken.’
Eerstejaarsstudenten: ‘Het is een zoekjaar’
‘Dat eerste jaar vergt veel energie. Je moet je weg vinden en contacten opbouwen. Als je naast je studies een job uitoefent is het ook wel een uitdaging om je focus te behouden.’
Laatstejaarsstudenten: ‘Durf over de muren van je richting te kijken en nieuwe connecties te leggen’
‘Naarmate de studiejaren vorderen krijg je meer vertrouwen en vrije ruimte om andere dingen te doen. Psychologie is heel breed. Er zijn veel invalshoeken, stromingen en doelgroepen maar je kan je pijlen niet op alles richten. Het is een ontdekkingsreis waar je gaandeweg leert wat je aanspreekt, welke mogelijkheden er bestaan, wat je prikkelt en welke je sterktes zijn.’
‘Ik raad iedereen aan over de muren van de richtingen te gluren, links te maken tussen verschillende invalshoeken en in gesprek te gaan met andere richtingen. Psychologie is bijvoorbeeld ook sterk verbonden met Filosofie, Sociologie en Communicatie. Het was verrijkend om studenten uit andere richtingen te leren kennen en keuzevakken op te nemen, zoals management en beleid in de gezondheidszorg.’
‘Tijdens mijn thesisjaar ging ik op zoek naar welke richting ik uit wilde. Toen ik werkte merkte ik dat een job als therapeut minder mijn ding zou zijn. Ik ben toen opnieuw gaan rondkijken naar verschillende mogelijkheden en functies. Zo botste ik op een vacature bij Rode Kruis-Vlaanderen voor psychosociale hulp bij crisis en rampen. Dat was mijn eerste job als Psycholoog. Daar startte ik mee het nieuwe initiatief ‘Eerste hulp bij psychische problemen’ op, met als doel om de bevolking te versterken bij het bieden van eerste hulp en kwaliteitsvolle steun wanneer iemand het psychisch moeilijk heeft.’
Hoe startte je met het initiatief ‘Houvast’, de app voor eerste hulp bij psychische problemen?‘
‘Deze app is onze derde tool om eerste hulp te bieden bij psychische problemen. In het voorjaar van 2018 vertrokken we vanuit de vraag: “Is er in Vlaanderen nood aan ondersteuning om elkaar te helpen bij psychische problemen en zoja, hoe?”. Daarna gingen we met expertise partners aan de slag voor het boek “Luister! Eerste hulp bij psychologische problemen”. Wetenschappelijke evidenties stemden we af met academici, experten in het werkveld, maar ook met mensen die het moeilijk hebben en hun omgeving. Zo konden we vanuit wetenschappelijk onderzoek analyseren wat er werkte en wat verder verfijnd moest worden om mee aan de slag te gaan. Van daaruit maakten we ook opleidingen voor de bevolking om, als familie, vrienden, buren of collega’s, zich sterk te voelen om anderen te helpen én hierbij goed voor zichzelf te blijven zorgen.’
‘Op termijn wilden we deze info in een app gieten, net zoals de app voor eerste hulp bij lichamelijke ongevallen. Met de COVID-crisis is dit dan een prioriteit geworden, om zo snel mogelijk zoveel mogelijk mensen te bereiken en een houvast te bieden.’
Hoe gaat het nu na de lancering van Houvast? Wat waren de reacties?
‘We hebben heel veel positieve reacties gekregen. Zowel voor de laagdrempeligheid van de informatie als voor het belang van die steun. Mensen geven aan dat ze zich zekerder voelen en meer durven te helpen. Mensen zijn vaak nog bang om iets fout te doen. Nu hebben we hier ook online initiaties aan gekoppeld die nog tot en met juni lopen. In Houvast zit ook een luik dat helpt om goed voor jezelf te zorgen, ook voor studenten is dit belangrijk. Het is een eerste versie van de app en het is de bedoeling dat die blijft groeien.’
Op welk type andere projecten werk je nu nadat Houvast gelanceerd is?
‘Mijn werk draait rond Eerste Hulp Bij Psychische Problemen: zowel eerste hulp voor volwassenen als een pakket voor kinderen en jongeren dat we aan het maken zijn. Het gaat om sensibiliseren, opleiden en versterken. De doelgroep is ruim: niet alleen de bevolking, maar ook mensen in sleutelposities zoals bijvoorbeeld het onthaal bij een OCMW, de stadsdienst, buurtwerkingen, apothekers en mensen die vaak in contact komen met mensen die het moeilijk hebben. Zij staan dicht bij mensen die het moeilijk hebben en kunnen veel betekenen op dat moment. Dat wordt vaak onderschat. Wat we als mens en als student bereiken doen we niet alleen maar met de steun van de mensen rondom ons. Ook nu weer, tijdens deze pandemie, wordt het belang van warme en steunende contacten heel duidelijk.’
‘In Houvast zit ook een luik dat helpt om goed voor jezelf te zorgen, ook voor studenten is dit belangrijk.’
Waar haal je voldoening uit in je job?
‘Ik vind het boeiend om actief te zijn binnen het Rode Kruis waar solidariteit centraal staat en we streven naar een warme steunende maatschappij voor en door iedereen. Het is verrijkend om mee verandering in de maatschappij teweeg te brengen waarbij we meer aandacht hebben voor elkaar.’
‘Ik ben fan van de Afrikaanse filosofie van Ubuntu. De idee luidt “We kunnen maar gelukkig zijn als andere mensen ook gelukkig zijn. Als anderen lijden, voelen we dat ook”. Er is het belang om te zorgen dat het voor iedereen goed is om onszelf ook goed te kunnen voelen. We zijn sociale wezens. Mee dat gevoel dat er is opwaarderen, dat vind ik fijn.’
‘Daarnaast werk ik samen met heel wat externe partners en vrijwilligers die zich naast hun job inzetten. Vrijwilligers zijn zo gemotiveerd en creatief, een zalige wave om met hen mee op te surfen. Het is ook boeiend om samen te zitten met experten, hulpverleners en mensen die het moeilijk hebben en van hen te leren. Dat geeft energie.’
‘Ik ben fan van de Afrikaanse filosofie van Ubuntu. De idee luidt “We kunnen maar gelukkig zijn als andere mensen ook gelukkig zijn. Als anderen lijden, voelen we dat ook”.
Welke skills uit je opleiding heb je kunnen inzetten in je loopbaan?
‘Heel veel eigenlijk, zoals de kritische wetenschappelijke reflex. Er wordt heel wat gepubliceerd. Het is belangrijk om kritisch te zijn en informatie te leren interpreteren in zijn context om er ook echt meerwaarde uit te halen.’
‘Ik leerde ook om voorbij eerste reacties te kijken en te kijken naar de onderliggende noden en processen. Mensen maken dingen mee in hun leven. Bij een brand bijvoorbeeld is iedereen getroffen, maar beleeft iedereen dit vanuit een andere positie met een ander netwerk, andere middelen en noden.’
Welke skills leerde je nog bij tijdens je carrière?
‘Studies in Klinische Psychologie zijn voornamelijk op individuele hulp gericht. Binnen mijn werk leerde ik ook om groepsgericht hulp te bieden en mensen als team of als groep te benaderen. Dat was een beetje een mindswitch die nodig was, maar waarin je wel de inzichten en processen die mensen, samen en toch ook apart ervaren, mee in rekening leert nemen.’
Wat was je grootste professionele uitdaging? Wat heb je daaruit geleerd?
‘Dat zijn er al heel wat, uit elke ervaring kan je veel leren. Mijn grootste les uit mijn eerste job als psychosociale hulp bij rampen en crisissen was dat een crisis altijd opportuniteiten geeft. Elke crisis legt pijnpunten bloot en kan verandering teweegbrengen. Het is belangrijk om dat moment aan te grijpen om het beter te doen. Zo kan je ook positieve betekenis geven aan een crisis.’
‘Bijvoorbeeld na de aanslagen in Zaventem hebben we allen sterk ingezet op meer overleg en samenwerking tussen dienstverleners zodat mensen niet meer tussen de mazen van het net zouden vallen. Op zo’n moment van crisis wordt het duidelijk wat er beter kan. Dan moeten er tijd en middelen vrijgemaakt worden opdat wat er gebeurd is, niet voor niets is geweest.’
‘De totstandkoming en ontwikkeling van de Houvast-app was ook een heel boeiende uitdaging. Ik leerde als projectmanager om op alle vlakken te coördineren: zowel technisch, als inhoudelijk, design maar ook promotie en het in de markt zetten daarvan. We zaten met een hele strakke deadline. Op vijf maanden tijd gingen we van concept tot lancering, ook al hadden we relatief weinig ervaring in het digitale landschap.’
Hoe ziet een doordeweekse werkdag op je job eruit?
‘In normale tijden is dat grotendeels een bureau- en vergaderjob. Ik werk als projectmanager en heb nu veel interactie met contacten van achter mijn computer. Daarnaast bereid ik dossiers voor, werk ik samen met onze vrijwilligers en zijn er boeiende overlegmomenten. Nu verloopt alles vooral digitaal, maar in normale omstandigheden is er heel wat groepsoverleg waarin er gesproken kan worden over onze volgende stappen. Ik heb ook contact met andere organisaties, boeiende partners waar ik immens veel van leer, bijvoorbeeld wanneer we experten teams samenstellen.’
Wat zijn je verdere ambities?
‘De grootste ambitie van dit moment is om echt die sociale steun in onze maatschappij op te waarderen en te versterken. ‘Ik wil dat iedereen het idee of gevoel heeft iets te kunnen betekenen voor iemand anders.’ Ik kan iemand anders helpen wanneer die het moeilijk heeft zonder dat ik daarvoor mijn grenzen eigen overschrijdt. Dat we samen verantwoordelijk zijn voor het welzijn van mensen, dat is voor mij het doel om naartoe te werken.’
Ik zag dat je tijdens je carrière verschillende andere cursussen bij volgde, waarom deed je dit?
‘Klopt, ik zou er graag nog meer doen. Het is een must om te blijven bijleren en jezelf te verrijken, nieuwe inzichten op te doen, naar andere kritische stemmen te luisteren en die ook op te zoeken. Een voordeel van deze pandemie is dat veel info en trainingen laagdrempeliger zijn geworden en je je gemakkelijk kan inschrijven en deelnemen. Bijvoorbeeld zoals bij onze eigen online initiaties voor eerste hulp bij psychische problemen.'
Wil je net zoals Sarah Verlinden Psychologie studeren? Ontdek dan snel de opleiding! Heb je vragen voor Sarah na het lezen van dit artikel? Of ben je gebeten door haar profiel? Contacteer haar dan zeker via LinkedIn.
Wil jij ook je purpose vinden en je inzetten voor mensen? Kijk dan eens bij De Wereld Heeft Je Nodig bij People.