"De wereld heeft je nodig. En je ideeĆ«n." Die oproep is niet voorbijgegaan aan de studenten die dit jaar opteerden voor het keuzevak Redelijk Eigenzinnig. Het resulteerde in enkele knappe opiniestukken over actuele problemen. Omdat PoincarĆ© ā€“ lees: de kritische, vrij denkende geest - behoort tot de zes Pā€™s die de VUB en haar community mee helpt waar te maken, publiceren we hier, op VUB Today, een aantal opiniestukken. Hieronder dat van Simon Hooft, die de trieste manier aanklaagt waarop de Vlaamse regering, en dan meer bepaald Wouter Beke, de woonzorgcentra tijdens (vooral) de eerste lockdown veronachtzaamde. 

Vrijdagochtend, tien over tien. In de gangen van een woonzorgcentrum zijn drie mensen druk in de weer om ervoor te zorgen dat het bezoek zo dadelijk vlot kan verlopen. Drie vrijwilligers, een geroutineerd paar op pensioen en een jonge kerel die nog niet helemaal weet hoe hij van de klaproos naar de madelief geraakt, brengen bewoners van hun kamer naar de ontmoetingsruimte. Die jonge kerel, dat ben ikā€¦ Terwijl ik op zoek ga naar Fons, Albert of Maria, word ik ook opgemerkt door de andere bewoners. Het raakt me om hun initieel hoopvolle blikken snel weer te zien veranderen in de ondertussen voor mij gekende trieste gelaatsuitdrukkingenā€¦ Het is het gezicht van het slagveld van de pandemie. Corona heeft vele bewoners gebroken. Hoewel, eigenlijk is het niet ā€˜het onzichtbare beestjeā€™ dat hier zoā€™n grote impact heeft, maar eerder de opgelegde aanpak. Terwijl ik verder zoek, stel ik me sterke vragen bij het beleid van onze politieke leiders. 

Te laat en niet op de juiste manier

Iedereen werd al geconfronteerd met de mistroostige beelden uit de woonzorgcentra, of ondervond deze schrijnende situatie al aan den lijveā€¦ De opgelegde regels zijn er streng, onpersoonlijk en dragen veelal niet bij aan een efficiĆ«nte aanpak van de epidemie. De toestand in dit woonzorgcentrum is schrijnend. Hoe kan het ook anders? De bewoners mogen hun kamer niet meer uit, tenzij voor dat ene wekelijkse bezoek van Ć©Ć©n familielid en dat voor een halfuurtje. Huisarrest, ter bescherming. Deze aanpak heeft zware gevolgen voor de bewoners, zowel fysieke als psychische. Maar ook de zorgverleners moeten de nieuwe regels zomaar slikken. Het beleid dwingt hen daden te stellen die zij als medewerker van het medische systeem zelf niet zouden stellen. Hun handelingen worden door toedoen van regelgevers bijgestuurd en druisen in tegen hun authentiek zorgende aanpak. Deze mensen zitten opgezadeld met ethische dilemmaā€™s, omdat zij moeten gehoorzamen, zonder enige vorm van inspraak. En wij, de buitenstaanders, worden terwijl opgeroepen tot actief burgerschap, tot steentjes bijdragen, tot verantwoordelijkheid opnemen. Gedreven en gemotiveerd probeer ook ik een bijdrage te leveren om de penibele situatie in de gezondheidszorg te verlichten. Wat ik hier zie, laat telkens een wrange smaak na. Is het niet aan ons om nu echt de verantwoordelijkheid op te nemen en te zorgen voor hen die ooit voor ons zorgden? Horen wij geen verantwoordelijkheid te eisen voor deze wantoestand? Kunnen we het blijven toestaan dat politici zich verschuilen achter het politieke systeem? Amnesty International publiceerde in november een rapport over de rampzalige toestand van de woonzorgcentra tijdens de coronacrisis: de mensenrechten van de bewoners van de Belgische woonzorgcentra zijn tijdens de coronacrisis geschonden. 

Ik mag natuurlijk niet vergeten dat deze crisis een ongekende situatie is. De volledige gezondheidszorg staat op zā€™n kop. Maar een kapitein moet zijn schip ook door een hevige storm kunnen loodsen, dat is per slot van rekening wat die hoort te doen. Vlaams minister van Welzijn, volksgezondheid en armoedebestrijding Wouter Beke werd al door de coronacommissie aan de tand gevoeld, maar verder dan kritiek op zijn aanpak ging het niet. ā€œWe moesten naar de oorlog zonder munitieā€, luidde het antwoord, en ik kan hem geen ongelijk geven. Maar dat lege munitiedepot is geen nieuw verhaal. Voor de coronapandemie liep de werking van de woonzorgcentra al niet optimaal. Een tekort aan middelen en personeel om een optimale zorg te verstrekken kennen deze centra al zeer lang. En dat is oud nieuws voor onze autoriteiten. Een rapport besteld door de federale overheid legde deze pijnpunten al bloot in 2006. Er kwam een plan van aanpak vier jaar later, maar toen de bevoegdheden werden overgeheveld naar de regionale overheden in 2014 kwam er niets meer van in huis. ā€œHet plan werd nooit volledig uitgevoerd omwille van budgettaire redenenā€, laat huisarts en professor aan de KUL Jan de Lepeleire weten.

Ik blijft actief een bijdrage leveren, hoe klein die ook mag zijn. Ik blijf geloven in de zin en de meerwaarde van dit vrijwilligerswerk. Er simpelweg zijn voor deze ouderen, maakt een verschil. Intussen spoor ik anderen aan om ook te zorgen voor hen die ooit voor ons zorgden. De hevige storm woedt gruwelijk verder. Daarom vraag ik met aandrang kritisch te zijn voor de aanpak van onze welzijns- en gezondheidskapitein die nu kwetsbare ouderen en de zorgbemanning van de wal in de sloot helpt.

Er is nood aan rustiger, menselijker vaarwater.