De Vrije Universiteit Brussel wil een plek zijn waar jongeren de kans krijgen om de wereld in beweging te zetten. Waar hun ideeĆ«n gehoord worden en er ruimte is om ze in de praktijk te zetten. Jongeren als cruciale partner voor verandering dus. Ook alumna Saskia de Groof van de Stichting P&V gelooft in de maatschappelijke betrokkenheid en het actief burgerschap van jongeren. Ze vroeg daarom aan VUB-studenten om een oplossing te bedenken voor twee stedelijke problemen: de groeiende digitale kloof bij jongeren in Brussel en het gebrek aan jongerenparticipatie in de samenleving.

Vind jij ook dat de stem van jongeren het verschil maakt in de wereld? Geloof je in de kracht van partnerships? Dan zit je goed aan de VUB! #DeWereldHeeftJeNodig  

In het kader van weKONEKT.brussels lanceerde de VUB de Open Innovation Challenge: studenten, academici en lokale partners komen samen in een creatieve omgeving waarin ze oplossingen voor stedelijke problemen identificeren, verkennen en ontwikkelen. De Stichting P&V is Ć©Ć©n van de lokale partners. 

Strijd tegen de uitsluiting van jongeren

Coƶperatieve verzekeraar P&V riep in 2000 de Stichting P&V in het leven met als missie te strijden tegen de uitsluiting van jongeren in de brede zin van het woord. Dat doet ze onder meer door meerjarenprojecten te lanceren, gebaseerd op basis van wetenschappelijk onderzoek en ondersteunt door organisaties die rond het thema werken. 

VUB-alumna Saskia De Groof is afgevaardigd bestuurder bij de Stichting P&V:

ā€˜Toen ik in 2012 begon liep er een project tegen vroegtijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid, daarna kwam er een project rond het leren samenwerken onder jongeren. Want als jongeren samen iets organiseren, zal dat onherroepelijk tot meer resultaten leiden. Als gevolg van de coronapandemie besloot onze hoofdsponsor P&V ons een extra donatie te geven om iets te doen aan de digitale kloof bij jongeren. Die valt tijdens deze pandemie nog meer op dan anders. Het is nu eenmaal heel moeilijk voor maatschappelijk kwetsbare jongeren om school te volgen of om werk te zoeken zonder digitale middelen of de competenties om er mee te werken. Daarop hebben we een projectoproep gelanceerd rond deze digitale kloof. Wijzelf hebben 1.300 laptops gegeven aan maatschappelijk kwetsbare jongeren via sociale organisaties die hen ook begeleiden bij hun digitale competenties.ā€ 

Lees verder onder de afbeelding.

Saskia De GroofSaskia De Groof, VUB-alumna en gedelegeerd bestuurder van Stichting P&V: "Wanneer jongeren samen iets organiseren, zal dat onherroepelijk tot meer resultaten leiden."

Samenwerking met de VUB

Saskia studeerde Politieke Wetenschappen aan de VUB en werkte 14 jaar bij de vakgroep sociologie waar ze onder meer onderzoek deed naar ongelijkheid en burgerschap bij jongeren. Nadien maakte ze de overstap naar de Stichting P&V.

ā€œOmdat de Stichting P&V altijd een link maakt met wetenschappelijk onderzoek, was het voor mij interessant om die overstap te maken en mijn ervaring in de praktijk om te zetten. De VUB werkte in het verleden al samen met de stichting in het kader van weKONEKT.brussels. Verschillende jaren werden er gastlessen gegeven in de P&V-gebouwen aan de Botanique, onder meer door topdokters en waren er lessen rond de sociale economie. Een van onze voorzitters is overigens iemand die aan de VUB verbonden is, onze andere voorzitter is professor aan de UCL.ā€

In het kader van de Open Innovation Challenge stelde de Stichting P&V twee challenges voor. Een ervan gaat over de digitale kloof waarbij studenten literatuuronderzoek doen en kijken wat de specifieke noden voor maatschappelijk kwetsbare jongeren van het secundair onderwijs in Brussel zijn. Om de challenge rond jongerenparticipatie te duiden, moet Saskia even teruggaan in de geschiedenis:  

ā€œDe Stichting P&V heeft ooit een jongerenparlement en jongerenfora in het leven geroepen waar ze konden debatteren rond projecten die in aanmerking kwamen voor een toelage van ons. Zoā€™n forum bestaat uit jongeren van verschillende komaf die dankzij de onderlinge samenwerking een beter begrip kunnen krijgen van maatschappelijke ongelijkheid en de sociale cohesie kunnen vergroten. We gaan met het nieuw op te richten jongerenforum rond participatie dus eigenlijk terug naar onze roots. Voor deze tweede challenge vroegen we VUB-studenten onder meer naar wat de criteria moeten zijn om zoā€™n divers jongerenforum te doen slagen en wat we jongeren moeten bieden zodat ze gemotiveerd blijven tot het einde. Die groep studenten is net gestart met hun onderzoek.ā€

Actief burgerschap door maatschappelijk kwetsbare jongeren

Saskia: ā€œDe rode draad in al onze projecten is de actieve betrokkenheid van jongeren. We proberen zo min mogelijk top down te delegeren en zoveel mogelijk uit te gaan van de kracht van de jongeren zelf. Maatschappelijk kwetsbare jongeren hebben veel ervaring maar missen misschien wat zelfvertrouwen. Door samen aan de slag te gaan kan dat herwonnen worden. Maar we zijn ons bewust van mogelijke drempels. Bij inspraakprojecten als deze kunnen dat financiĆ«le middelen zijn. Kwetsbare jongeren kunnen zodanig bezig zijn met overleven dat het moeilijk is om ook aan andere zaken te denken. Andere drempels kunnen bijvoorbeeld negatieve ervaringen zijn. Ze worden nogal eens in een bepaalde hoek geduwd. In scholen is er vaak een reproductie van ongelijkheid waarbij leerkrachten onbewust bepaalde aannames doen waardoor deze jongeren te snel in een studierichting terechtkomen ongeacht hun talenten en interesses. Daardoor komen ze vaak in een watervalsysteem terecht omdat ze een richting volgen die daar niet bij aansluit. Door die negatieve ervaring verliezen ze het geloof in een betere wereld voor zichzelf. Want als andere mensen lage verwachtingen over jou hebben, ga je er automatisch naar handelen.ā€

"Kwetsbare jongeren kunnen zodanig bezig zijn met overleven dat het moeilijk is om ook aan andere zaken te denken." - Saskia De Groof

1+1=3

ā€œVandaar dat we aan de VUB-studenten gevraagd hebben om, wat het project rond de digitale kloof betreft, verder te kijken naar wat jongeren nog nodig kunnen hebben buiten een laptop. Naast literatuuronderzoek willen we ook dat ze specifiek kijken naar de multiproblematiek en de grootstadcultuur van Brussel, een van de meest diverse steden ter wereld. Omdat wij zoveel organisaties steunen die daar iets aan proberen te doen, worden die geĆÆnterviewd door de studenten. Wij organiseren nu digitale ontmoetingen tussen hen. Op basis daarvan zullen de studenten hun aanbevelingen aan ons overmaken. Bij de andere challenge, de jongerenparticipatie, wordt vooral gekeken naar wat die verschillende jongerengroepen gemeen hebben, in plaats van te kijken naar de tegenstellingen. Als je naar de gemeenschappelijkheden kijkt wordt 1 + 1 vanzelf 3.ā€

"We kijken vooral naar wat jongeren gemeen hebben, in plaats van naar de tegenstellingen." - Saskia De groof 

ā€œWe geloven ook echt in samenwerking. Onze stichting is heel klein, we zijn maar met twee dus we moeten hard steunen op de ervaringen van externe partners. Dat geeft ons ook een beter zicht op het grote geheel. Voor ons is het een enorme rijkdom dat de VUB haar potentieel aan studenten ter beschikking stelt. Als we straks de ervaringen van de organisaties en van de studenten samen optellen met ons eigen opzoekingswerk dan krijgen we vanzelf een beter zicht op de problematiek. ā€œ

Persoonlijk engagement

Saskia denkt even na bij de vraag of haar engagement veranderde tijdens haar leven. 

ā€œMijn engagement is niet anders maar ik ben nu 20 jaar verder en heb wat meer ervaring. Ik werd tijdens mijn studie en bij mijn later werk als onderzoeker elke keer opnieuw getroffen door het feit dat we al zolang weten dat ongelijkheid gereproduceerd wordt maar dat daar nog altijd niet veel aan gedaan wordt op beleidsmatig niveau. Ik ben daar niet in gedesillusioneerd maar we weten al zolang wat er moet gebeuren en toch gebeurt het niet. Ik vond het na 14 jaar onderzoek dan ook belangrijk om projecten te kunnen steunen die echt iets aan die problemen doen. 

Ik weet niet of studenten anno 2021 meer geĆ«ngageerd zijn dan vroeger, ik heb daar geen onderzoek over. Door sociale media is het wel zichtbaarder geworden. Ik weet wel dat er genoeg jongeren zijn die zich engageren. Dat zag je laatst bij de klimaatmarsen. Misschien is hun engagement niet groter, maar zeker niet minder geworden!ā€

"Ik vond het na 14 jaar onderzoek dan ook belangrijk om projecten te kunnen steunen die echt iets aan die problemen doen." - Saskia De groof

Elk jaar reikt de stichting P&V een burgerschapsprijs uit aan mensen die exemplarisch burgerschap hebben getoond en die jongeren kunnen inspireren. Dit jaar zal de nieuwe laureaat, de Syrische activist, journalist en regisseur Waad al-Kateab een masterclass geven tijden de weKONEKT-week. Ze zal haar prijs ontvangen tijdens de Difference Day op 2 mei 2021 in BOZAR. 

Vind jij ook dat de stem van jongeren het verschil maakt in de wereld? Geloof je in de kracht van partnerships? Dan zit je goed aan de VUB! #DeWereldHeeftJeNodig